Zoveel onbekwaamheid en onverantwoordelijkheid maken me woedend'
De Standaard* - 06 Jul. 2020, p. 6
Zaterdag bestond de zoveelste aflevering uit de formatiemarathon uit een bezoek van de zogenaamde drie koningen - Joachim Coens (CD&V), Georges-Louis Bouchez (MR) en Egbert Lachaert (Open VLD) - aan Nieuwpoort voor een onderhoud met SP.A-voorzitter Conner Rousseau. Het gesprek verliep naar verluidt constructief, maar leverde inhoudelijk weinig meer op dan de foto die de koningen op sociale media plaatsten van hun etentje achteraf ter gelegenheid van de verjaardag van Lachaert. Coens en Bouchez proefden samen oesters alsof hun botsing over het abortusdossier al helemaal verteerd was.
Het tafereel deed voormalig minister en volksvertegenwoordiger Eric Van Rompuy ontploffen. Hij schreef de frustratie van zich af in een bericht op Facebook. 'Waar blijven de jonge politici van vandaag met hun revolte en hun angst? Spijtig dat ik niet meer bij de CVP-jongeren ben, maar als CD&V-senior ben ik ook woedend vanwege zoveel onbekwaamheid en onverantwoordelijkheid.'
Vanwaar uw woede?
'Ruim 400 dagen na de verkiezingen zie ik op Twitter een foto van jonge partijvoorzitters die in Nieuwpoort bij “mateke” Conner rustig eten. Over de inhoud van een concreet relanceplan horen we niets.'
De economische alarmbellen gaan onvoldoende af?
'Deze periode doet me denken aan de tijd dat ik voorzitter was van de CVP-jongeren begin jaren tachtig. Ook toen zaten we in een zeer zware economische crisis. Het tekort bedroeg 14 procent, elk jaar gingen tot 100.000 arbeidsplaatsen verloren. De jeugdwerkloosheid piekte tot boven 30 procent, er waren faillissementen in de staal- en textielnijverheid. Het maakte ons angstig voor de dag van morgen. Jonge afgestudeerden zijn dat vandaag ook. Net zoals toen zullen we een generatie lang de opgebouwde schuld moeten afbetalen.'
Daarbovenop komt een relancepakket van tientallen miljarden als het van de socialisten afhangt.
'Maar we kunnen ons geen blijvende tekorten van 6 of 7 procent veroorloven, zoals ook de Nationale Bank aangeeft. De economie gaat niet zomaar opveren, waardoor de tekorten en de schuld weer zouden dalen. We kijken aan tegen een schuldgraad van 120 procent. Dat is bijna dubbel zo hoog als in Duitsland. De relance zal zeer selectief moeten gebeuren en we zullen moeten discussiëren over een crisis- en vermogensbelasting. Ik herinner me uit de vorige regeerperiode, toen ik voorzitter van de commissie Financiën was, hoe gevoelig dat ligt. Maar nu is die discussie zelfs afwezig. Tot nu toe gaat het alleen over qui couche avec qui? Onderhandelingen moeten niet altijd op Hertoginnedal gevoerd worden, maar evenmin op Twitter, Instagram of Facebook. Waar is de ernst? Het boezemt me angst in en maakt me woedend.'
Is CD&V zelf deel van het probleem?
(aarzelt) 'Coens is slachtoffer van het feit dat de PS en de N-VA het niet eens raken. Nochtans heeft zowel Coens als Koen Geens eerder al proberen te bemiddelen. Dat is niet gelukt. N-VA-voorzitter Bart De Wever oogst nu het gevolg van zijn jarenlange campagne tegen de PS en PS-voorzitter Paul Magnette is in een ideologische kramp geschoten. Zij zijn de hoofdverantwoordelijken voor dit fiasco. Vroeger, toen we nog 25 procent behaalden, hadden wij zelf het manoeuvre in handen. Vandaag is het voor ons onmogelijk om de richting te bepalen.'
CD&V hield de sleutel van een Vivaldi-regering in handen met socialisten, liberalen en groenen. Jullie wilden niet.
'Nu vergeet u toch dat Lachaert daar destijds voor is gaan liggen. Maar ons punt is inderdaad altijd geweest dat de regering voldoende draagvlak in Vlaanderen en Wallonië moet hebben om fundamentele ingrepen toe te laten. Daarvoor heb je de PS en de N-VA nodig.'
De coalitiegesprekken vandaag mikken nochtans op een regering zonder de PS.
'Eigenlijk kan je moeilijk een regering maken die in Wallonië niet eens 30 procent van de stemmen vertegenwoordigt, wetende welke opdracht er wacht. Vervolgens moet dit allemaal uitgevoerd worden door een regering die amper een zetel op overschot heeft. Camille Huysmans zou dat werken op de poot van een ooievaar noemen. Welke garanties hebben we dat iemand als Bouchez zich op dat moment houdt aan de afspraken?'
Zijn oproep om vrij te stemmen over de versoepeling van de abortuswetgeving blijkt te steken?
'Gewezen Europees commissaris Albert Coppé, die ik als professor had in Leuven, zei me ooit dat je zonder vertrouwen niets kunt bereiken in de politiek. Bouchez wist perfect hoe huiverachtig wij staan tegenover de versoepelingen die voorliggen. De liberalen leken bereid om dit dossier over de vakantie te tillen. Maar dan voert Bouchez de forcing om ons voor schut te zetten. Kamervoorzitter Patrick Dewael (Open VLD) wil nu een spoedadvies van de Raad van State. Waarom? Of die zaak nu in juli of oktober geregeld wordt, dat maakt niet zoveel uit. Maar elke maand dat we talmen met het optuigen van een relanceregering, zal ons zuur opbreken.'
Ook hier hadden jullie kunnen aanvaarden dat een federale meerderheid het recht heeft om de wet zonder jullie te versoepelen.
'We hebben ons in 1990 neergelegd bij de parlementaire meerderheid om toen abortus mogelijk te maken en hebben daar nadien een zeer zware prijs voor betaald. Het voorstel om abortus nu mogelijk te maken tot 18 weken gaat opnieuw erg ver. Maar het gaat in dit geval een gebroken woord. Wil Bouchez wel een regering? Hij zoekt ruzie met Rousseau, bedriegt Coens, ligt overhoop met Magnette. Die man wil zich vooral profileren. Gaan we daar een regering mee vormen?'
Verkiezingen dan maar?
'Als observator met toch enige ervaring vind ik dit een dieptepunt. Ik erger mij aan de politieke spelletjes en ben erg pessimistisch. Maar ik ben tegen verkiezingen, dat is evident.'
Waarom? Als het niet lukt, moet je dan niet terug naar de burger?
'Verkiezingen zullen de tegenstellingen alleen nog verscherpen. Bouchez en Magnette zullen elkaar dan nog verder bekampen. In Vlaanderen zal de N-VA radicaliseren onder druk van Vlaams Belang. En de traditionele partijen dragen het odium van 400 dagen besluiteloosheid, ook al zijn ze zelf het slachtoffer van de polarisering. Als er verkiezingen komen, dan zullen die in se over de bestuurbaarheid van België gaan.'
Jan-Frederik Abbeloos
